In de afgelopen eeuwen werden alle bieren gefermenteerd en soms gerijpt op houten vaten. Tegenwoordig proberen brouwers complexiteit toe te voegen aan bieren, zoals gelaagde smaken en aroma’s, door bieren in houten vaten te laten rijpen. Sommige van deze bieren zijn de meest gewilde commerciële bieren op de markt en brouwerijen maken een grote marketing hype achter het releasen van vatgerijpte bieren. Deze bieren inspireren bier drinkers om ze te kopen, te laten rijpen en soms te verkopen voor winst.
Het verhaal gaat dat commerciële brouwers het barrel agen van hun bieren hebben afgekeken van fanatieke hobby bierbrouwers. Zij maakte zeer geslaagde bieren en de commerciële mannen wilde dit ook. Of het nu werd geïnspireerd door thuisbrouwers of niet, bronnen zijn het er over het algemeen over eens dat Goose Island de beweging onder commerciële brouwerijen begon toen ze hun Bourbon County Stout in 1992 uitbrachten. Bekijk ook zeker ons kloon recept van dit top bier!
In dit artikel zullen we de basisprincipes uiteenzetten die je moet weten over barrel aged bier voor thuisbrouwers.
Zelf benieuwd naar het bierbrouw proces? Leer het met het beste bierbrouw pakket!
Gebruik houten vaten maar ook Oak Chips
Het grootste deel van dit blog zal gaan over het barrel aged proces. Maar voor hobbybrouwers die thuis geen vat hebben staan is het ook mogelijk om oak chips te gebruiken.
Bij barrel aging (of vatgerijpt bier) gaat het om het houtoppervlak en het bier. Hoeveel van het bier staat in contact met het hout is het belangrijkste waar je rekening mee moet houden. Hoe meer bier in contact met hout staat, des te meer houtsmaak je aan het bier krijgt. Met oak chips is dit een stuk eenvoudiger, deze voeg je toe aan je vergisting en hoe meer je toevoegt hoe groter de houtsmaak wordt.
Je kunt oak chips bij de meeste brouwwinkels wel aanschaffen. Je hebt light tot heavy toasted en met een beetje geluk zijn er nog oak chips die van een sterke drank vat afkomen (zoals bourbon, whiskey of Cognac). Het is ook mogelijk om normale oak chips te laten weken op een goede bourbon en dan toe te voegen aan je bier. Op deze manier kun je ook een barrel aged effect meegeven.
Het gebruik van oak chips is dus een stuk eenvoudiger en verbruikt een stuk minder ruimte dan een vat. Ook is een houten bier vat vaak 200 liter + en moet je dan flink doorbrouwen als hobbybrouwer.
Hoe te beginnen
Voor de meeste hobbybrouwers is de eerste stap naar een barrel aged bier het aanschaffen van een vat. Je kunt een vat kopen dat een commerciële brouwerij heeft gebruikt voor het lageren van bier. Er is niets mis met het gebruik van een vat van een commerciële brouwerij, maar beter is het om je vat direct van distilleerderij over te nemen. Ze hebben meer echte smaken en houtkarakter en hebben minder kans op wilde gisten of bacteriën die in het hout zitten.
Er zijn enkele online services die vaten van distilleerderijen kopen en ze zijn een redelijke optie als je niet in de buurt van een distilleerderij woont, maar je betaalt extra voor de service en de verzendkosten zijn vaak ook hoog.
Verschillende barrels om uit te kiezen
De meeste vaten zijn gemaakt van eikenhout. Volgens het internet worden hickory, esdoorn, sequoia, walnoot, kers en kastanje soms gebruikt door distilleerders en wijnmakers. Het zijn wel vaak bieren met een hoog alcoholpercentage wat ze laten lageren in een houten vat
Afgezien van het gebruikte hout, is een andere variabele het type sterke drank dat in het vat wordt gerijpt voordat het wordt gebruikt om bier te rijpen. Bourbonvaten zijn het meest gebruikelijk voor hobbybrouwers, deels omdat bourbonmakers hun vat maar één keer kunnen gebruiken en het vervolgens moeten vervangen door een nieuw, ongebruikt vat, om hun drank bourbon te mogen noemen. Whisky of Schotse vaten komen minder vaak voor, omdat ze niet dezelfde voorwaardes hebben.
Tegenwoordig wordt bier op alle verschillende sterke drank vaten wel gebarrel aged. Zelf heb ik bieren op die zijn gelagerd op: Bourbon, whisky, port, sherry, rode wijn, witte wijn, cognac, rum, tequila en Gin. En als hobbybrouwer heb ik zelfs wel een oak chips gelagerd op likeur 43 en dat bij een Russian Imperial Stout toegevoegd. Deze deed het goed tijdens een bier proeverij met vrienden!
Opslaan, vullen en legen van het houten vat
Een reden waarom hobbybrouwers oak chips kunnen gebruiken in plaats van vaten, is de ruimte die een vat nodig heeft.
Als je de ruimte hebt, zijn kelders echter ideaal voor vaten, omdat ze een redelijk constante temperatuur houden. De temperatuurveranderingen in een garage kunnen echter ook interessant zijn, omdat het bier en het vat uitzetten en krimpen naarmate de temperaturen veranderen, waardoor het bier in en uit het hout wordt getrokken.
Je moet nadenken over het krijgen van het bier in en uit het vat terwijl je beslist hoe je het vat precies gaat opslaan. Als je geen pomp hebt, moet het vat hoog genoeg zijn om de zwaartekracht te kunnen gebruiken om het te legen, maar niet te hoog dat je het niet via de zwaartekracht kunt vullen.
Hoe lang laat je bier barrel agen?
Hoe lang te rijpen in een vat is de belangrijkste vraag voor veel hobbybrouwers. Nou, je moet wat geduld hebben om zelf een barrel aged bier te maken. Het beste wat je kunt doen is het vat afvullen en zeker één jaar lang niks meer mee doen!
Het is verleidelijk om het bier te proeven naarmate het langer ligt te rijpen, maar vaak zal je zien dat het vat dan eerder leeg is dan het bier klaar is. Hierdoor is het erg zonde en zeg je ongetwijfeld dat je beter had kunnen wachten.
Het is duidelijk dat naarmate je meer batches in het vat laat rijpen, zowel de dranksmaak als het houtkarakter zullen afnemen en je er batches bier langer in zouden moeten rijpen, als je dat wilt.
Als een bier uit het vat komt en te veel vatkarakter heeft, is het een eenvoudig probleem om op te lossen, meng het met een niet-vatgerijpt bier van dezelfde stijl.
Vergroot je bierbrouw kennis
Bierbrouwrecepten.nl is er voor de beginnende tot aan de gevorderde hobby bierbrouwer. Wij delen met jou de lekkerste recepten, maar geven ook advies over zelf bier brouwen. Ingrediënten heb je uiteraard ook nodig en hier wil je zo min mogelijk voor betalen. Bierbrouwrecepten.nl vergelijkt alle brouwwinkels uit Nederland en België.
Mocht je iets missen op onze website, neem contact op en grote kans dat wij dit gaan opnemen op de website.