Zelf bier brouwen

Zorg dat je alle benodigdheden in huis hebt. Een deel zit allemaal in een bierbrouwpakket dat je gekocht hebt, maar daarnaast heb je pannen van minimaal 7 of 8 liter nodig en een waterkoker, weegschaal, vergiet en een zeef. Eventueel om alcoholpercentages te meten, heb je een maatbeker en SG-meter of hydrometer nodig. Voor het bottelen heb je lege beugelflesjes of flesjes met kroondoppen en een kroonkurk apparaat nodig. Zorg ervoor dat alles schoon is, zowel materiaal als werkruimte. Koop eventueel speciale reinigingsmiddelen voor bierbrouwen.

Maischen is het toevoegen van de mout aan het water. Hierna wordt dit het ‘beslag’ genoemd. Dit proces is misschien wel de belangrijkste bij zelf bierbrouwen. Afhankelijk van het bierrecept kunnen de tijden en temperaturen verschillen. In de regel voeg je de mout toe in water van 50-60 graden. De hoeveelheid water wordt in het bierrecept aangeduid per kilogram mout. Houd er rekening mee bij de mout aan het water toevoegen, dat de temperatuur van het water daalt doordat de mout koud is. Je brengt de temperatuur tot 65 graden, dit houd je ook stabiel op deze temperatuur volgens het recept. De twee fases worden Beta-amylasen en Alfa-amylasen genoemd. De eerste fase, Beta-amylasen, vindt plaats bij 60-65 graden en zet het zetmeel om in suikers die kunnen vergisten. Deze fase is van invloed op het alcoholpercentage. Na deze fase verhit je het beslag tot 75 graden voor de Alfa-amylasen. Hierin ontstaan onvergiste suikers die het bier zoeter maken en meer body geven. Verhit niet hoger dan 75 graden, bij hogere temperaturen kunnen er ongewenste stoffen vrijkomen die de smaak niet ten goede komen.

Tip: je moet rustig roeren om te voorkomen dat je zuurstof erdoor mengt, maar wel goed roeren om, zeker bij verhitten, verbranding te voorkomen.

Je hebt net geleerd dat de vloeistof die je nu in je pan hebt Wort genoemd wordt. De Wort ga je koken. Tijdens het koken voeg je, naar gelang het bier recept aangeeft, in meerdere fases hop toe. De hop in de eerdere fases geven het bier een meer bittere smaak, terwijl de later toegevoegde hop de aroma’s aan het bier geeft. Je kookt de Wort afhankelijk van het recept ongeveer één tot anderhalf uur. Je doet dit zonder deksel. Je wilt namelijk dat bepaalde geur- en smaakstoffen de pan kunnen verlaten. Kook echter de Wort niet op een te hoog vuur, dit om te voorkomen dat er teveel verdampt. Er mag ongeveer 6-10% verdampen. Als je eventueel toch een deksel erop doet, zorg dan altijd voor een kier en doe de deksel er niet volledig op.

Pak je vergistingsemmer, ketel of vat, want het is tijd voor vergisten. Nogmaals, zorg ervoor dat alles gedesinfecteerd is. Koop eventueel een speciaal reinigingsmiddel voor bierbrouwen hiervoor. Dit middel is kleur-, smaak- en reukloos. De temperatuur is van belang voor het type vergisting. Ga je Lager bier zoals pils maken, dan mag de temperatuur niet hoger zijn dan 4-12 graden Celsius. Ga je bovengisten om een Ale te maken, dan kan de temperatuur tussen de 15-25 graden Celsius zijn. Als je na het koken de Wort nog niet gezeefd hebt, dan doe je dit bij het overgieten in de ketel of emmer. In deze stap mag er wel lucht bij de Wort komen, de gist heeft namelijk lucht nodig. Je kunt meer lucht toevoegen door met een garde de Wort te roeren. Sommige brouwers gebruiken zelfs een pompje of bruissteentjes voor het toevoegen van zuurstof aan de Wort. 

Gist toevoegen

Nu voeg je de gist toe aan de Wort en eventueel extra water indien je teveel hebt laten verdampen tijdens het koken van de Wort. Voeg nooit teveel water toe, je krijgt dan waterig bier! Hierna doe je de deksel met het waterslot erop. Het waterslot mag de vloeistof niet raken. Je vult het waterslot tot ongeveer de helft met water zodat deze goed werkt. Een waterslot sluit af, maar lucht kan de emmer wel uit. Vergisten duurt afhankelijk van het recept tussen de één en vier weken.

Tip: lees voor je begint met brouwen de gebruiksaanwijzing van de gist. Sommige gistsoorten hebben een voorbereiding nodig. Je wilt daar niet pas achter komen als de Wort al in het vat zit.

Tip 2: Plaats de gistemmer of het vat in een donkere ruimte met weinig temperatuurschommelingen.

Tip 3: Als je na het koelen met een SG-meter of hydrometer een meting verricht hebt, doe je dit nu nogmaals om het alcoholpercentage te meten.